Homestart geeft rust en zelfvertrouwen in gezinnen

Homestart is een ondersteuningsprogramma welke zich richt op gezinnen, waarvan tenminste één kind onder de zes  jaar is, terwijl ze een moeilijke periode doormaken. Elk gezin dat behoefte heeft aan hulp bij de opvoeding kan een beroep doen op Homestart. De doelstelling van Homestart is het voorkomen dat alledaagse problemen uitgroeien tot ernstige en langdurige problemen. De ondersteuning zelf valt onder de noemer 'licht pedagogische hulp'.

Hoe werkt Homestart?

Homestart is in Engeland (1973) ontwikkeld door Margaret Harrison. Na een aantal in Nederland opgestarte proefprojecten is Homestart sinds 1998 landelijk geïmplementeerd onder begeleiding van het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW). Homestart wordt gefinancierd door de lokale overheid, de gemeente en uitgevoerd door een organisatie van jeugdwelzijn en/of jeugdgezondheidszorg in de betreffende gemeente of regio.

Homestart werkt met vrijwilligers die zelf ervaring hebben met het opvoeden van kinderen. Deze vrijwilligers worden op hun beurt weer begeleid en ondersteund door Homestart-coördinatoren. Homestart benadrukt het vermogen van ouders om zelf problemen op te kunnen lossen. Niet datgene wat misloopt maar de dingen die wel goed gaan staan centraal. Sociale netwerken zijn tegenwoordig steeds minder vanzelfsprekend. Er is dan niet altijd zomaar iemand aanwezig waar je op terug kunt vallen. Steun en mogelijkheden tot het bespreken van allerlei problemen kunnen hierdoor in de knel komen. Zeker als er isolement dreigt door bijvoorbeeld taalproblemen en/of cultuurverschillen. Vooral in de grote steden is inmiddels gebleken dat ook veel allochtone gezinnen een beroep doen op Homestart en haar vrijwilligers. Ook alleenstaande jonge moeders kunnen Homestart-ondersteuning aanvragen.

Diverse praktische (opvoed)problemen rondom het gezin kunnen al in een vroeg stadium worden ondervangen. Ieder gezin maakt wel eens een wat moeilijker periode door. Ziekte, weinig contact met vrienden en/of familie, geldgebrek, problemen op het werk of spanningen tussen partners. Laagdrempelige gezinsondersteuning via Homestart voorkomt grotere problemen op een later tijdstip. Mede hierdoor wordt ook het preventieve karakter van Homestart duidelijk. Het gezin geeft altijd zelf aan waar en op welke manier zij ondersteuning behoeven. Het initiatief blijft zo geheel bij de ouders. Vrijwilligers van Homestart zullen dus geen zaken van de ouders overnemen.

Enkele voorbeelden van problemen zijn o.a. overbelasting door ziekte, moeilijkheden met de kinderen, weinig contact met vrienden en familie, geldgebrek, problemen op het werk en/of spanning tussen partners. Er kan dan een situatie ontstaan waarin een luisterend oor zeer welkom is. De komst van een Homestart-vrijwilliger kan dan een oplossing bieden. De vrijwilliger bezoekt wekelijks een aan haar of hem toegewezen gezin. Daarbij zet deze vrijwilliger diens eigen kwaliteiten in, uitgaande van de vraag van de ouder(s).

Hoe aan te melden?

Ouders/gezinnen in moeilijke situaties kunnen, als zij van de ondersteuning via Homestart gebruik willen maken, zelf contact opnemen met een Homestart-locatie in de eigen woonomgeving. Een gezin, waarvan men denkt dat de komst van een Homestart-vrijwilliger een goede steun in de rug zou kunnen zijn kan, in samenspraak met de betreffende ouder(s), ook worden aangemeld door o.a. de basisschool, de voorschool of peuterspeelzaal, algemeen maatschappelijk werk, kinderdagverblijven, opvoedsteunpunten of consultatiebureau.

Na de aanmelding bij Homestart volgt er een gesprek met de Homestart-coördinator. Gedurende dit gesprek wordt duidelijk hoe en op welke wijze Homestart ondersteuning kan bieden. Na dit gesprek wordt een vrijwilliger aan het betreffende gezin voorgesteld. Als het 'klikt' tussen beiden komt de vrijwilliger regelmatig bij het gezin langs. Tussentijds kan het verloop van de ondersteuning besproken worden met de Homestart-coördinator. Begeleiding duurt in de regel ongeveer 9 maanden en komt neer op gemiddeld 1 dagdeel per week. In bepaalde gevallen (dit is situatiegebonden) wordt deze periode van ondersteuning verlengd. Ter afsluiting van een begeleidingsperiode vindt er een uitgebreid gesprek plaats waarin de bevindingen van het gezin worden geëvalueerd.

Nieuwe gezinnen in een wijk of (deel)gemeente kunnen als zij dit willen ook een beroep doen op Homestart. Vrijwilligers van Homestart zetten zich graag in om het gezin wegwijs te maken en/of te helpen met het (opnieuw) opbouwen van een sociaal netwerk.